2 August 2023
Nicola Beer
wiceprzewodnicząca Parlamentu Europejskiego
Europejski Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu Sinti i Romów Miejsce Pamięci Auschwitz-Birkenau, 02.08.2023 r.
Drodzy ocaleni z Holokaustu Romowie i Sinti,
Droga Pani Pohl,
Szanowni Panowie Rose, Kwiatkowski i Cywiński,
Szanowni Państwo!
To dla mnie wielki zaszczyt i odpowiedzialność, że jako wiceprzewodnicząca Parlamentu Europejskiego mogę dziś przemawiać przed Państwem z okazji Europejskiego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu Sinti i Romów.
W 2015 roku Parlament Europejski ogłosił 2 sierpnia Europejskim Dniem Pamięci o Holokauście Sinti i Romów. Tego dnia, w 1944 r., 4.300 ostatnich Sinti i Romów zostało brutalnie zamordowanych w komorach gazowych w Auschwitz-Birkenau. Każdy z nich miał własną indywidualną przeszłość, marzenia do spełnienia i życie do przeżycia.
Ból i smutek odczuwany z powodu ich straty żywo oddaje wiersz Santino Spinelliego pt. Auschwitz:
Zapadła twarz
zgasłe oczy
zimne usta
cisza
Rozdarte serce
bez tchu
bez słów
Bez łez.
Wiersz ten jest wygrawerowany w metalowej ramie miski na wodę w Narodowym Miejscu Pamięci na cześć Sinti i Romów Europy zamordowanych w czasach narodowego socjalizmu, które zostało otwarte w 2012 roku w Berlinie.
Prawie pół miliona Sinti i Romów zostało barbarzyńsko zamordowanych - niewyobrażalne akty terroru, śmierci i zniszczenia spowodowane przez nazistowski reżim. Wielu z nich zginęło w obozie zagłady tu w Auschwitz-Birkenau. Przerażające zbrodnie popełnione przez Niemców napełniają mnie osobiście wstydem, gniewem i żalem.
Pamięć o Holokauście jest dziś konieczna. Niezbędna.
Okrucieństwa II wojny światowej nauczyły nas jednej podstawowej lekcji: nigdy więcej!
Potrzebujemy przypominania zarówno dziś, jak i w przyszłości, że te niewybaczalne akty przeciwko ludzkości nigdy nie powinny się powtórzyć w Europie ani w żadnej innej części świata. Naszym obowiązkiem i odpowiedzialnością jest pamięć. Naszą wspólną odpowiedzialnością musi być edukowanie kolejnych pokoleń o Holokauście Sinti i Romów.
Tak aby uczyć o ich historii, a także o ich obecnej sytuacji. Pamiętanie musi również obejmować sprzeciw społeczeństwa wobec wszelkim formom dyskryminacji i rasizmu.
Pomimo wielu lat pracy nie udało nam się powstrzymać dyskryminacji w dzisiejszej Europie:
Antycyganizm pozostaje powszechną formą rasizmu w naszych społeczeństwach. Sondaże wykazały, że ponad 40% Sinti i Romów doświadczyło dyskryminacji w ciągu ostatnich pięciu lat.
Te niepokojące dane są sprzeczne z naszymi podstawowymi wartościami europejskimi i naszym rozumieniem równości dla wszystkich ludzi. Jest to absolutnie nie do przyjęcia. Dla wszystkich musi być jasne: Sinti i Romowie są obywatelami Europy, z tymi samymi prawami, wolnością i perspektywami.
Parlament Europejski musi zwiększyć swoje wysiłki w tym zakresie: zwalczać rasizm i negatywne stereotypy u podstaw, jednocześnie podnosząc świadomość na temat wyjątkowej historii i kultury Sinti i Romów. Z zadowoleniem przyjmuję strategiczny program unijny na rzecz równości, integracji oraz inkluzji Romów, które określają jasne cele dla państw członkowskich w zakresie zwalczania antycyganizmu i dyskryminacji we wszystkich dziedzinach życia.
Jednak dzisiejsza uroczystość powinna również służyć jako przypomnienie dla każdego pokolenia. Totalitaryzm, niszczycielski nacjonalizm i ekstremizm nie mogą mieć miejsca w naszym społeczeństwie. Razem musimy dążyć do wspólnego życia pełnego szacunku i wzajemnego zrozumienia.
Jednocześnie mamy moralny, społeczny i polityczny obowiązek podtrzymywania pamięci o ofiarach Holokaustu, a także o tych, którzy przeżyli.
Pani Pohl i inni ocaleni są hojni, dzieląc się z nami swoimi historiami i doświadczeniami. Choć słuchanie ich historii jest często bolesne, mają one potencjał, aby zwiększyć empatię, zainspirować nas i zachęcić do walki z dyskryminacją, rasizmem i wszelkimi zbrodniami przeciwko ludzkości.
Dlatego jestem szczególnie szczęśliwa, widząc tu dziś tak wielu młodych ludzi z całej Europy, którzy co roku spotykają się w ramach europejskiego młodzieżowego wydarzenia ku pamięci "Dikh He Na Bister", co w języku romskim oznacza "Patrz i nie zapomnij".
Ważne jest, aby angażować i zachęcać ludzi, polityków, młodzież oraz żywe i dobrze prosperujące społeczeństwa obywatelskie do podtrzymywania naszych wartości i dążenia do społeczeństwa wolnego od dyskryminacji, nienawiści i przemocy.
Naszym zobowiązaniem wobec ofiar Holokaustu jest to, aby pamięć o nich nie zaginęła, ale była kontynuowana przez przyszłe pokolenia. Chciałabym dziś podziękować wszystkim, którzy są zaangażowani w zachowanie tej pamięci.
To wiele dla mnie znaczy.
Dziękuję
Statements 2023
Georgina Laboda
w imieniu Młodzieżowej Inicjatywy Pamięci "Dikh He Na Bister"
Romani Rose
Przewodniczący Centralnej Rady Niemieckich Sinti i Romów
Roman Kwiatkowski
Prezes Stowarzyszenia Romów w Polsce
Nicola Beer
wiceprzewodnicząca Parlamentu Europejskiego
Gerda Pohl
ocalała z Holokaustu