Demonstracja poparcia dla budowy pomnika europejskich Sinti i Romów zamordowanych przez nazistowski reżim, listopad 2003 r.; fot.: Documentation and Cultural Centre of German Sinti and Roma.
Europejska Nagroda Praw Obywatelskich Sinti i Romów
Europejska Nagroda Praw Obywatelskich Sinti i Romów została ufundowana w listopadzie 2007 r., w 10. rocznicę utworzenia Centrum Dokumentacji i Kultury Niemieckich Sinti i Romów. Ze względu na niezwykle poważne naruszenia praw człowieka Sinti i Romów w wielu państwach europejskich, zwłaszcza Europy Wschodniej i Południowo-Wschodniej, nagroda ta ma za zadanie wspieranie ochrony praw obywatelskich oraz równości szans Sinti i Romów w ich krajach pochodzenia. Nagroda ma na celu zachęcanie polityków i obywateli do walki o równe traktowanie Sinti i Romów oraz do wspierania ich uczestnictwa we wszystkich dziedzinach życia publicznego.
Po raz pierwszy przyznano ją w grudniu 2008 r. byłemu ministrowi spraw zagranicznych Polski Władysławowi Bartoszewskiemu. Pod wpływem własnych doświadczeń z nazistowską machiną zagłady po zakończeniu II wojny światowej Władysław Bartoszewski zaangażował się w ochronę praw człowieka i walkę z rasizmem. Od początku w swoich pismach, licznych wystąpieniach publicznych oraz działaniach wielokrotnie dawał do zrozumienia, że ofiarami celowej eksterminacji byli zarówno Żydzi, jak i Sinti i Romowie. Ocalali z zagłady Sinti i Romowie oraz ich potomkowie mogli zawsze liczyć na jego wsparcie w wielu politycznych konfliktach.
Od tego czasu nagroda jest przyznawana co dwa lata tym osobom, grupom oraz instytucjom – przede wszystkim reprezentującym większościową część społeczeństwa – które wywiązując się ze swojej historycznej odpowiedzialności, mają duży wkład w poprawę sytuacji Sinti i Romów z punktu widzenia praw człowieka. Dotychczasowymi laureatami byli: była przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Simone Veil, były Komisarz Praw Człowieka Rady Europy Thomas Hammarberg, a także prezes Towarzystwa na rzecz Ludów Prześladowanych Tilman Zülch, organizacja broniąca praw człowieka Amnesty International oraz były prezydent Słowacji Andrej Kiska.
![](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/Demontration-Heidelberg-1973.jpg)
Początki działalności na rzecz praw obywatelskich niemieckich Sinti i Romów
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/bb_79_008-scaled-e1595255593541.jpg)
Pierwsza publiczna kampania na rzecz praw obywatelskich i przeciwko rasizmowi
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/Hungerstreik-1980-scaled.jpg)
Strajk głodowy w byłym obozie koncentracyjnym w Dachau
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![Removal of the “Nazi race files” to the Federal Archive in Koblenz, following the occupation of the Tübingen University archive in September 1981; in the foreground, Holocaust survivor Jakob Bamberger](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/5_0_buergerrechtsarbeit003-scaled.jpg)
Poszukiwanie nazistowskich akt identyfikacji rasowej
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![Recognition of the Nazi genocide of the Sinti and Roma by Federal Chancellor Helmut Schmidt, March 1982; pictured, from the left, inter alia: Romani Rose, Josef Kwiek, Anton Franz, Egon Siebert; Secretary of State to the Federal Minister of the Interior, Andreas von Schoeler, alongside Chancellor Helmut Schmidt](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/6_0_Schmidt-scaled.jpg)
Uznanie nazistowskiego ludobójstwa Sinti i Romów
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![The demonstration outside the Federal Criminal Investigation Department in January 1983; in the foreground Ranko Brantner, Anton Franz, Romani Rose](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/141-1983_BKAWiesbaden-scaled.jpg)
Protesty przeciwko specjalnej rejestracji przez policję
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![Commemmorative event with a delegation of 50 Holocaust survivors in front of the Brandenburg Gate to mark the 50th anniversary of the Nazi decree of “extermination through labour”, September 1992](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/9_2_Demo-50.-Jahrestag-Zwangsarbeit-klein.png)
Brak adekwatnych odszkodowań dla Romów i Sinti prześladowanych przez reżim hitlerowski
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![The first commemorative visit of the Central Council to Auschwitz, October 1985](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/11_0_Zentralrat-772-6-scaled.jpg)
Upamiętnienie w obozie Auschwitz
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![The last part of the permanent exhibition in Heidelberg. The tour ends on a walkway with a wall displaying the names of the more than 21.000 Sinti and Roma who were deported to Auschwitz-Birkenau, where almost all of them were murdered](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/DokZ-17-scaled.jpg)
Pierwsza na świecie stała wystawa poświęcona dokonanej przez nazistów zagładzie Sinti i Romów
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![The lawyers Arnold Roßberg and Uli Roeder, representatives of the accessory prosecution in the König trial, in front of a model of the Auschwitz-Birkenau concentration camp](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/KönigProzess2.jpg)
Łaskawe traktowanie morderców – sądy pochylają się nad nazistowskimi zbrodniami
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"