Claudia Roth

Europejski Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu Sinti i Romów Miejsce Pamięci Auschwitz-Birkenau, 02.08.2024 r.

Drodzy ocalali z Holokaustu, 

Drodzy potomni, 

Szanowne Ekscelencje, 

Koleżanki i Koledzy, Panie i Panowie, 

Drogi Panie Romanie Kwiatkowski, 

Drogi Romani Rose, 

Drogi Marianie Turski, 

Drodzy demokraci i drogie demokratki, 

"Wsiadłam do wagonu" - opowiadała mi raz po raz Zilli Schmidt - "i tamtego dnia, 2 sierpnia, pojechaliśmy do Ravensbrück. Tych, którzy tam zostali, zabili. Wszystkich". Tego dnia w Auschwitz Zilli Schmidt straciła córkę Gretel, ojca, siostrę, prawie całą rodzinę. Strata, głęboki ból. Podzieliła się nim ze mną. Ta wspaniała, silna kobieta zmarła dwa lata temu.  

Miałam szczęście, że ją poznałam.  

Wielu z was musiało przejść przez coś podobnego do Zilli Schmidt, doświadczyć głębokiego bólu, który nie mija, stracić rodzinę i przyjaciół.  

Christian Pfeil, który przeżył Holokaust, opowiedział nam poruszającą historię swojej rodziny. Dla was, którzy przeżyliście, dla waszych rodzin, powrót do tego miejsca musi być bardzo trudną podróżą, ponownym otwarciem ran, które nigdy nie zagoją się całkowicie.  

 Dlatego jestem wam szczególnie wdzięczna za dzisiejszą obecność:  

Dla mnie osobiście i jako przedstawiciela rządu federalnego Niemiec jest to szczególny zaszczyt, że zostałam tu dziś zaproszona i mogę wspólnie z wami uczestniczyć w obchodach tej rocznicy. 

To miejsce, Auschwitz, symbolizuje terror zagłady narodowosocjalistycznych Niemiec. Symbolizuje Holokaust, zbrodnię przeciwko ludzkości, ludobójstwo Sinti i Romów - symbolizuje tak wiele bezmiernych bestialskich okrucieństw, symbolizuje ból, cierpienie i żałobę. 

Około 23 000 Sinti i Romów było więźniami odcinka IIb w Auschwitz-Birkenau. 4 300 osób zostało tu zamordowanych gazem w nocy z 2 na 3 sierpnia. Wielu innych zmarło już wcześniej z powodu głodu, pracy przymusowej i chorób, a dzieci były obiektami eksperymentów potwornego doktora Mengele. Przeżyło tylko około 2000 osób. 

Ale to miejsce symbolizuje również odważny, zbrojny opór Sinti i Romów, który został brutalnie zmiażdżony.  

W ludobójstwie dokonanym przez narodowosocjalistyczne Niemcy w całej Europie zginęło łącznie 500 000 Sinti i Romów.  

Do dziś mnie to zawstydza i bulwersuje. W imieniu rządu niemieckiego chylę czoła przed tymi wszystkimi zmarłymi.  

W imieniu rządu niemieckiego z głębi serca proszę wszystkich Sinti i Romów o wybaczenie. 

To, co się tutaj wydarzyło, rodzi dziś bardzo szczególną odpowiedzialność i zobowiązanie dla Niemiec. 

Upłynęło zbyt wiele czasu, zanim ludobójstwo Sinti i Romów w czasach narodowego socjalizmu zostało uznane za taką zbrodnię w Niemczech.  

Jednak nawet dziś Sinti i Romowie zbyt często spotykają się z dyskryminacją, marginalizacją i atakami w całej Europie i są celem nienawiści, podżegania i przemocy. 

Należy się temu zdecydowanie przeciwstawić, tym bardziej w czasie, gdy antydemokratyczne siły w Niemczech przywołują duchy przeszłości i planują, które grupy ludzi chcą wykluczyć. Aby bronić naszych demokratycznych modeli społecznych, które opierają się na wspólnym życiu w różnorodności i szacunku dla różnic, szczególnie ważne jest teraz zwalczanie antycyganizmu, rasizmu, antysemityzmu i wszelkich form mizantropii grupowej z najwyższą determinacją w szerokich sojuszach między państwem a społeczeństwem obywatelskim.

To wielkie szczęście, że bogata kultura Sinti i Romów znów tętni życiem w Niemczech i Europie. Potrzebujemy jednak jeszcze więcej historycznej relacji, która jasno pokaże, jak Sinti i Romowie pomogli ukształtować niemiecką i europejską kulturę, że są nieodłączną i ważną częścią niemieckiej historii kultury i historii wielu innych krajów w Europie.  

To dzisiejsze wspomnienie rodzi również inną misję, szczególnie dla nas w Niemczech: abyśmy wszyscy razem pracowali na rzecz projektu europejskiego, na rzecz Europy, która opowiada się za demokracją, rządami prawa i bezwarunkową ochroną mniejszości oraz absolutną nienaruszalnością godności ludzkiej.  

Dla Europy, która jest zagrożona od wewnątrz i od zewnątrz, dla wspólnej Europy, która została zbudowana na obietnicy "nigdy więcej". 

Ból Zilli Schmidt, jak również ból was wszystkich, nie może zostać ukojony bez tego wyznania: jesteśmy Państwa dłużnikami.