David Sassoli

Przemówienie z okazji obchodów 2 sierpnia 2020 r., Dnia Pamięci o Holokauście Sinti i Romów

76 lat temu, w nocy z 2 na 3 sierpnia, w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau zagazowano około 4000 romskich kobiet, dzieci i mężczyzn.    

Był to straszliwy punkt kulminacyjny lat systematycznego masowego mordowania, w trakcie którego naziści zabili do pół miliona Romów i Sinti. Ludzie z nadziejami i marzeniami o przyszłości, jak my wszyscy. 

Przez długi czas i do dziś opinia publiczna wiedziała bardzo niewiele o ludobójstwie europejskich Romów i Sinti podczas drugiej wojny światowej. Niewiele osób wiedziało, że Romowie byli stygmatyzowani jako "antyspołeczni" i przestępcy, że byli deportowani, wykorzystywani do okrutnych pseudomedycznych eksperymentów i w końcu systematycznie mordowani w celu usunięcia ich z map Europy. "Porajmos", co w języku romskim oznacza "zniszczenie", był haniebnym martwym punktem europejskiej pamięci. Ignorowanie lub zapominanie o tych ofiarach jest zbrodnią samą w sobie, której nie wolno nam nigdy popełnić.  

Dlatego też Parlament Europejski ogłosił 2 sierpnia dorocznym "Europejskim Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu Romów". Przemawiam dziś w imieniu Parlamentu Europejskiego i obywateli europejskich, aby oddać hołd mężczyznom, kobietom i dzieciom Romów, którzy zginęli w czasie drugiej wojny światowej. Nigdy nie wolno nam zapomnieć o okropnościach przeszłości.

Po okrucieństwach drugiej wojny światowej Europa umieściła ludzkość w centrum swoich obaw, ochroniła przez prawo, demokrację i prawa podstawowe. Musimy zobowiązać się do kontynuowania tego projektu i dbania o niego każdego dnia. 

Nawet dziś Romowie w całej Europie doświadczają znacznej marginalizacji społecznej, dyskryminacji i wykluczenia, co Parlament Europejski zdecydowanie potępia. Ten nowoczesny antycyganizm opiera się często na tych samych przewrotnych pojęciach niższości czy wyższości, na tej samej retoryce stygmatyzacji, na tej samej nienawiści, którą znamy z przeszłości i która doprowadziła do okropności drugiej wojny światowej. 

Pokazuje to, że niestety nie ma automatyki w uczeniu się z historii. Musimy ciężko pracować, aby nauczyć się tych lekcji. Pamięć nigdy nie może stać się pustym aktem, ale wymaga wysiłku i woli, w tym woli politycznej. 

Wszyscy musimy walczyć z antycyganizmem, na każdym poziomie i za pomocą wszelkich środków. Politycznie na szczeblu europejskim, ale także w każdym państwie członkowskim, w sektorach mieszkalnictwa, zatrudnienia, edukacji i zdrowia, w języku mediów i kultury popularnej, w codziennych rozmowach i w życiu codziennym. Jest jeszcze wiele do zrobienia i to od nas zależy, czy uda nam się coś zmienić.  

Wartości ludzkie i obywatelskie, które stanowią podstawę integracji europejskiej, będą bezpieczne tylko wtedy, gdy nadal będziemy ich bronić i chronić z całą siłą i determinacją. Jest to nasz wspólny obowiązek jako Europejczyków. Nikt nie powinien czuć się obojętny wobec tych wydarzeń, inaczej wszyscy będziemy współwinni. 

Nigdy więcej nie pozwolimy, aby strach i terror narastał i rozprzestrzeniał się w Europie, a to jest zobowiązanie, które musimy podjąć wspólnie.