Manuela Schwesig

Europejski Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu Sinti i Romów Miejsce Pamięci Auschwitz-Birkenau, 02.08.2024 r.

Drodzy ocalali,  

Drodzy przedstawiciele Sinti i Romów,  

Dr Cywiński (Dyrektorze Muzeum),   

Szanowna Pani Marszałek Senatu (Pani Kidawa-Błońska, Polska),  

Szanowna Pani Marszałek Bundestagu (Bärbel Bas),  

Panie i Panowie Posłowie,  

Szanowna Pani Minister Stanu (Claudia Roth),  

Panie Sekretarzu Stanu (Władysław Teofil Bartoszewski, Polska)  

Panie i Panowie,  

 Miejsce Auschwitz-Birkenau   

 Jestem w Auschwitz po raz pierwszy.  

 To szczególna chwila móc stać tutaj z Państwem.  

 Moment wstrząsający i poruszający.  

Wczoraj wieczorem przeżyliśmy poruszający koncert w Filharmonii Krakowskiej. Godne upamiętnienie.  

 Właśnie byliśmy razem w bloku 13, na wystawie poświęconej Porajmos.  

Widzieliśmy zdjęcia rodzinne, zdjęcia więźniów, zdjęcia morderstw.  

Widzieliśmy niekończące się listy nazwisk.  

Wyobraziłam sobie, jak ludzie tu cierpieli.  

Trudno mi teraz pojąć, jak ciężko musiało być przybyć tu ocalałym lub ich krewnym.   

W obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau zginęło ponad milion osób. 

Około 20 000 z nich stanowili Sinti i Romowie. Transport Sinti i Romów z mojego rodzinnego landu Mecklenburg-Vorpommern przybył tu 12 marca 1943 roku. 

Bardzo niewielu z nich przeżyło Porajmos. 

Ostatni Sinti i Romowie, którzy byli jeszcze w obozie koncentracyjnym Auschwitz, zostali zabici 80 lat temu, 2 sierpnia 1944 roku. 

Pamiętamy o nich dzisiaj. 

Pamiętamy o 500 000 Sinti i Romów, którzy zostali zamordowani w czasach narodowego socjalizmu. 

Pamiętamy również o wszystkich tych, którzy stawiali opór narodowosocjalistycznym rządom. 

O Sinti i Romach tutaj, w Auschwitz, a także o polskich powstańcach w Warszawie. Wczoraj minęła 80. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. 

Przyjazd do Auschwitz jako Niemiec to trudna podróż. 

Niemcy byli odpowiedzialni za miliony morderstw. 

Niemcy byli odpowiedzialni za ideologię rasową, która została wykorzystana do usprawiedliwienia tego mordu. 

Stoję tutaj ze świadomością niemieckiej odpowiedzialności i niemieckiej winy. 

Wstydzę się tego, co Niemcy zrobili ludziom. 

Jednocześnie jestem wdzięczny, że mogę być tutaj z wami wszystkimi jako przewodniczący niemieckiej Rady Federalnej. 

Prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier powiedział kiedyś w Auschwitz: "Pojednanie jest łaską, na którą my, Niemcy, nie mogliśmy liczyć, a nawet jej oczekiwać. Ale chcemy jej podołać". 

W ciągu ostatnich 80 lat staliśmy się sąsiadami, partnerami, sojusznikami i przyjaciółmi w Europie. 

Chciałabym pomóc w utrzymaniu i dalszym rozwijaniu tej przyjaźni. 

Odpowiedzialność za teraźniejszość i przyszłość 

Szanowni Panie i Panowie! 

Miejsca takie jak Auschwitz są ważne. Abyśmy mogli zachować i przekazać świadomość tych zbrodni. 

Istnieje inicjatywa młodzieżowa z udziałem Romów i innych osób, które postawiły sobie za zadanie obchody Dnia Pamięci o Holokauście i przekazywanie informacji o dzisiejszym życiu Sinti i Romów. 

Nazywa się ona "Dikh ne na bister" i chciałabym to dzisiaj podkreślić, ponieważ jest to nasza wspólna misja. 

Dikh he na bister. Patrz i nie zapomnij. 

Upłynęło wiele czasu, zanim Sinti i Romowie zostali uznani za prześladowanych i ofiary nazistowskiego reżimu. 

Wielu z tych, którzy uciekli z obozów koncentracyjnych, ponownie doświadczyło dyskryminacji, rasistowskiej nienawiści i przemocy.  

Uprzedzenia wobec Sinti i Romów utrzymują się do dziś.  

Powtarzają się również próby trywializowania narodowosocjalistycznej tyranii. 

Po raz kolejny siły polityczne atakują demokrację i twierdzą, że jedna grupa ludzi jest lepsza od innych. 

 Nie możemy tego tolerować.  

Pracujmy razem, aby nienawiść rasowa, wykluczenie, przemoc i morderstwa nigdy więcej nie zyskały przewagi. 

Sinti i Romowie są częścią nas. Stanowią część Europy. 

Godna pamięć o cierpieniach Sinti i Romów w czasach nazistowskiej dyktatury jest podstawą dobrego, równego współistnienia dzisiaj. 

Wspólne życie wiąże się z gotowością do przyjęcia historii Sinti i Romów oraz respektowania ich unikatowych cech. 

Auschwitz jest strasznym miejscem, ponieważ tak wielu ludzi było tu torturowanych i zabijanych. 

Ale Auschwitz jest właściwym miejscem, aby powiedzieć razem, z serca i z pełnym przekonaniem: Nigdy więcej.  

Dziękuję bardzo.